Zanieczyszczenie światłem to coraz popularniejszy temat – ich eliminacja jest zadaniem projektantów nowoczesnego oświetlenia miast. W związku z tym opracowanie skutecznego planu, który pozwoli chronić nocne niebo i jednocześnie korzystnie wpłynie na budżet, jest podstawą modernizacji. Cel jest jasny, ważne, by wprowadzić światło kierunkowe i odpowiednio skonstruowane lampy.
Niniejszy artykuł, omawia temat fotozanieczyszczeń i wskazuje rozwiązania, które pozwalają je minimalizować.
Mozaika z nocnych, satelitarnych zdjęć Ziemi obrazująca skalę zanieczyszczenia światłem (NASA/Goddard Space Flight Center Scientific Visualization Studio)
Coraz powszechniejszym kierunkiem w konstrukcji miejskich planów oszczędności jest optymalizacja infrastruktury oświetlenia zewnętrznego z uwzględnieniem ekologii. Ważnym punktem dobrego projektu jest przeciwdziałanie zaśmiecaniu światłem. Istotne jest zastosowanie systemów, które chronią ciemne niebo oraz zwiększą wydajność. W konsekwencji wiąże się to z obniżeniem wydatków na energię.
Zanieczyszczenie światłem
Sztuczne oświetlenie, bez którego funkcjonowanie miasta wydaje się niemożliwe, ma niekorzystny wpływ na środowisko, degradując naturalne wzorce oświetlenia. Fotozanieczyszczenie to termin, którym od lat osiemdziesiątych określa się niekorzystny wpływ sztucznego światła na środowisko naturalne, a stopień zagrożenia, które ze sobą niesie, porównywalny jest z chemicznym skażeniem. Ważnym przykładem zanieczyszczenia jest światło niepożądane, czyli rozproszone, oświetlające zbyt dużą przestrzeń. Nadmiar nieodpowiednio zaprojektowanych lub osłoniętych źródeł światła przyczynia się do powstawanie łuny nad miastem i blasku, który powoduje zmniejszenie widoczności i obniżenie bezpieczeństwa.
Wizualizacja świecenia lampy o skupionej wiązce światła
Jak minimalizować?
Modernizując miejski plan oświetlenia zewnętrznego, trzeba uwzględnić wiele czynników. Aby projekt był ekologiczny i oszczędny warto wybrać oświetlenie kierunkowe. Kolejnym i kluczowym elementem jest konstrukcja samych lamp: półkolisty lub kolisty klosz powoduje rozpraszanie światła poza płaszczyznę poziomą, przez co może ono być tracone. Korzystne może okazać się wykorzystanie w oprawach płaskiego szkła hartowanego, co gwarantuje zmniejszenie chaosu świetlnego. Nadhoryzontalna strefa nieba absorbuje sztuczne światło, dlatego oprawy powinny być ustawione równolegle do horyzontu astronomicznego. Ważne jest również, by szyba w całości zamykała się w kloszu – dzięki temu zredukowane zostanie zjawisko olśnienia bocznego.
Wizualizacja rozsyłu światła z lamp ze światłem ukierunkowanym
Światło ukierunkowane
– Ogromne znaczenie ma długość wysięgników lamp ulicznych i regulacja ich odchylenia w pionie – tłumaczy Andrzej Nowak z firmy projektującej oświetlenie Luxan. – Lampa powinna być zaprojektowana tak, by oświetlała oś jezdni, miejsca parkingowe, a to umożliwia zastosowanie czasami niestandardowej, ale dopasowanej do konkretnego projektu konstrukcji. Zaletą światła kierunkowego, które nie ulega rozproszeniu, jest też możliwość zmniejszenia mocy oprawy, bez różnicy wizualnej, ale za to z korzyścią dla budżetu – podkreśla. Warunkiem, który należy spełnić, by chronić nocne niebo przed negatywnymi skutkami iluminacji, czyli łuną, jest wskaźnik ULOR równy 0,0 proc. Nawet jeśli powierzchnia jezdni lub placu jest odchylona pod niewielkim kątem, ULOR musi wynosić zero.
Można minimalizować skutki fotozanieczyszczeń przez eliminację ich przyczyn. Polityka oświetleniowa miast wymaga racjonalnego podejścia. Znaczne straty energii wynikają z wykorzystania niewłaściwych instalacji świetlnych. Stosowanie odkrytych lamp powoduje emisję nadmiaru światła i rozświetlenie zbyt dużej przestrzeni, co negatywnie wpływa na środowisko, bezpieczeństwo oraz miejski plan ekonomiczny. Koszt nowoczesnych instalacji nie odbiega znacznie od budżetu, którego wymaga tradycyjne oświetlenie.
Źródło: na podstawie materiałów od brandvoice
