W muzeach i galeriach sztuki powinny być zastosowane źródła światła o współczynniku oddawania kolorów Ra większym niż 90. Mamy zatem do dyspozycji żarówki, halogeny, świetlówki z serii TLD 90 De Luxe oraz lampy metalohalogenkowe CDM w barwie 942 [lub ich zamienniki w postaci LEDów o odpowiednich parametrach (dopisek – luty 2018)]. Przy oświetlaniu galerii typami źródeł należy pilnować aby w jednym pomieszczeniu były zastosowane źródła światła o zbliżonej temperaturze barwowej. Np. jeśli stosujemy halogeny, to świetlówki powinny być o temperaturze barwowej 3000 K. Jeśli natomiast mamy lampy metalohalogenkowe CDM w barwie 942, to świetlówki powinny być o temperaturze 4000 K. W przypadku gdy pomieszczenie jest pozbawione okien, to dla uzyskania „relaksującego” oświetlenia powinno się zastosować światło cieplejsze 2700 – 3000 K. Jeśli natomiast mamy wymieszanie światła sztucznego z dziennym, to bardziej odpowiednie są tu źródła o temperaturze barwowej z zakresu 4000 – 5000 K.
Oświetlenie gabloty w muzeum
W muzeach w celu podkreślenia czasu minionej epoki prawie zawsze powinno być stosowane światło ciepłe, czyli: żarówki, halogeny, świetlówki w barwie ciepłej oraz lampy sodowe – Biały SON (o wysokim Ra). Białe światło bardziej kojarzy się z nowoczesnością i stosowanie go do oświetlania zabytkowych eksponatów musi wynikać z określonego celu.
Oprawy oświetlające obrazy i inne eksponaty powinny być tak rozmieszczone, aby nie wywoływały w nich odbić. Szczególnie jest to istotne gdy obrazy są umieszczone za szybą. Do ich oświetlenia stosuje się zazwyczaj projektory indywidualnie oświetlające każdy obraz. Natomiast, gdy oświetlamy całą ścianę równomiernie, stosowane są oprawy asymetryczne świetlówkowe, najlepiej z balastem elektronicznym.
Dopuszczalne natężenie oświetlenia wynika z rodzaju oświetlanych eksponatów. Na poziom 300 lx można oświetlić tylko te nie czułe na światło np.: metale, ceramikę, kamienie, klejnoty, szkło. Eksponaty czułe na światło czyli: obrazy olejne, skóry naturalne, drewno, rogi, kość słoniową można oświetlić maksymalnie na poziom 200 lx. A eksponaty szczególnie czułe na światło: akwarele, tekstylia, dywany, papiery i okazy przyrodnicze maksymalnie na poziom 50 lx. Dane co do ilości maksymalnego natężenia oświetlenia pochodzą z normy PN-84/E-02033 „Oświetlenie wnętrz światłem elektrycznym”.
Przemysław Oziemblewski
lipiec 2006
