W supermarketach dominują towary o atrakcyjnych cenach, wnętrza wyposażone są skromnie i funkcjonalnie. Klienci dokonują zakupów bez pomocy obsługi. Supermarkety oferują szeroką gamę produktów.

Przyglądając się uważnie systemom oświetleniowym w tego typu sklepach, widzimy, że głównie mają one za zadanie zapewnienie dobrych warunków widzenia w całym sklepie. Oświetlenie musi zapewnić bezpieczne i sprawne poruszanie się po nim i sprawiać, że eksponowane towary są łatwo postrzegane i rozpoznawane. System oświetleniowy stanowią z reguły świetlówki lub lampy wyładowcze umieszczone w prostych oprawach. Oświetlenie w supermarkecie składa się głównie z oświetlenia ogólnego o wysokim poziomie natężenia oświetlenia, przy dużej równomierności i chłodnej barwie światła. Oświetlenie akcentujące z reguły nie występuje. Chłodna barwa światła, przy wysokich poziomach natężenia oświetlenia, działa na ludzi stymulująco i jednocześnie nie zachęca do zbyt długiego przebywania w sklepie. Klienci wchodzą do sklepu, dokonują szybkich zakupów, poczym wracają do domów.

Zalecany poziom natężenia oświetlenia powinien zawierać się w zakresie od 500lx do 1000lx ze współczynnikiem równomierności oświetlenia (wartość minimalna natężenia oświetlenia podzielona przez wartość średnią) wynoszącym około 0,8.

Stosowanie oświetlenia ogólnego w supermarketach umożliwia wprowadzanie częstych zmian w rozkładzie regałów w sklepie, bez potrzeby modyfikacji systemu oświetlenia, przy zachowaniu dobrych warunków widzenia w sklepie. W przypadku, gdy system oświetleniowy składa się z linii świetlnych, umieszczenie tych linii prostopadle lub ukośnie do linii regałów, również umożliwia zachowanie elastyczności systemu oświetleniowego. Rozmieszczenie opraw oświetleniowych ponad przestrzenią pomiędzy regałami zapewnia nam bardzo dobre warunki widzenia, jednakże zmiana położenia opraw oświetleniowych względem regałów powoduje pogorszenie się parametrów świetlnych.

Stosując oprawy oświetleniowe o świetle rozproszonym, np. z kloszem mlecznym lub proste belki oświetleniowe, uzyskujemy łagodną i niczym niewyróżniającą się atmosferę w sklepie. Ściany, sufit, podłoga i regały z oferowanymi artykułami w postrzeganiu klienta będą jednakowo widoczne i ważne. Nie jest to zdecydowanie złe rozwiązanie, pod warunkiem, że będzie to założonym sposobem identyfikacji sklepu spośród innych. Aby osiągnąć najlepsze warunki widzenia w sklepie, instalacja oświetleniowa musi zapewniać odpowiednią ilość światła na płaszczyznach pionowych regałów. Produkty umieszczone na półkach powinny być dobrze oświetlone. Możemy to osiągnąć, stosując bardziej wyrafinowane oprawy posiadające asymetryczny rozsył światła. Często w supermarketach występują odrębne miejsca, w których sprzedawane są np. mięso i wędliny, pieczywo, owoce i warzywa. Poniżej przedstawiamy ogólne zalecenia oświetlania wyżej wymienionych artykułów.

Mięso i wędliny

• Wymagania stawiane ekspozycji

Mięso i przetwory mięsne z reguły eksponowane są w specjalnych ladach chłodniczych. Sposób prezentacji powinien, oprócz zapewnienia odpowiedniej atrakcyjności towarów, dać klientowi poczucie, że nabywane produkty są świeże. Wrażenie świeżości mięsa można wzmocnić, stosując świetlówki specjalnie przeznaczone do tego celu. Stosuje się oprawy świetlówkowe i oprawy na świetlówki kompaktowe typu „downlight” mocowane w stropie podwieszanym. Należy zminimalizować emisję cieplną źródeł światła.

• Oświetlenie ogólne

W przypadku, gdy wysokość sufitu jest jednakowa dla całego miejsca sprzedaży, oświetlenie lad może być częścią oświetlenia ogólnego. Gdy wysokość sufitu się zmienia, rząd opraw typu „downlight” ponad ladami może dodatkowo wyeksponować miejsce sprzedaży.

• Oświetlenie akcentujące

Oświetlenie akcentujące jest realizowane za pomocą opraw umieszczanych w ladach oraz opraw podwieszanych ponad ladami. Do oświetlania mięs i wędlin zalecane są świetlówki typu TLD /79.

Pieczywo

• Wymagania stawiane ekspozycji

Pieczywo powinno sprawiać wrażenie chrupiącego i apetycznego, jak gdyby przed chwilą wyjętego z pieca. Główne kolory pieczywa to barwy pomiędzy jasnożółtą, a czerwonobrązową. Oświetlenie powinno podkreślać ciepłe barwy. Im bardziej wyszukane i drogie produkty są eksponowane (specjalne gatunkowe chleby, wyroby cukiernicze i ciastka), tym wyższy powinien być poziom natężenia oświetlenia, żeby stymulować impuls zakupu. Należy zminimalizować emisję cieplną źródeł światła.

• Oświetlenie ogólne

W przypadku, gdy sklep z pieczywem jest częścią supermarketu, może być użyty ten sam system oświetlenia. Oprawy powinny być wyposażone w świetlówki typu TLD / 827 lub TLD /830. W niezależnych sklepach z pieczywem należy stosować świetlówki kompaktowe typu PL lub żarówki halogenowe.

• Oświetlenie akcentujące

Ekspozycja pieczywa może być podświetlona regulowanymi oprawami, z „białymi” lampami sodowymi SDW-T.

Warzywa i owoce

• Wymagania stawiane ekspozycji

Owoce i warzywa mają barwy w różnych odcieniach zieleni, żółci i czerwieni. Artykuły z reguły są oferowane w otwartych paletach. Wrażenie świeżości produktów ma w tym przypadku fundamentalne znaczenie. Przytulna atmosfera w miejscu zakupu jest istotna, aby zachęcić klientów do zakupu. Wymagane jest bardzo dobre oddawanie barw źródeł światła.

• Oświetlenie ogólne

Oprawy na świetlówki TLD lub PL umieszczane ponad ekspozycją.

• Oświetlenie akcentujące

Belki oświetleniowe na świetlówki TLD umieszczane ponad półkami z odbłyśnikami asymetrycznymi. Dodatkowo oprawy są wyposażone w „białe” lampy sodowe SDW-T.

Oświetlenie w supermarkecie Carrefour

Carrefour, wiodąca we Francji sieć hipermarketów, obecnie stara się wzmocnić swoją pozycję na rynku europejskim. Zarząd firmy zwraca szczególną uwagę na modernizację istniejących sklepów przy jednoczesnej budowie nowych. Specjalny zespół projektantów opracował nową koncepcję oświetlenia wnętrza sklepów. Przy spełnieniu odpowiednich wymagań ekonomicznych, oświetlenie powinno zwiększyć wydajność i komfort pracy pracowników sklepów. Ponadto, oświetlenie ma pomóc w kreowaniu przyjaznej atmosfery dla klientów i maksymalnie skupiać ich uwagę na produktach. Pobór mocy, użytej na oświetlenie w sklepie, stanowi jedną trzecią całkowitego poboru mocy elektrycznej, zatem oszczędności energii na oświetleniu mogą być znaczące. W sklepie o powierzchni 10000m2 przy pomocy systemów elektronicznych uzyskano znaczną roczną oszczędność energii wynoszącą 350000kWh. Nowa koncepcja oświetlenia obejmuje zarówno oświetlenie ogólne, jak i akcentujące.

• Oświetlenie ogólne

Założeniem do projektowania oświetlenia ogólnego było uzyskanie średniego natężenia oświetlenia Eśr = 1250lx na podłodze w pustym sklepie. Zamontowano oprawy na świetlówki TLD 58W/840 (Ra = 85 i Tb = 4000K) wyposażone w układy zasilania wysoką częstotliwością HF w systemach szyn okablowanych szybkiego montażu. Oprawy z odpowiednim rastrem rozmieszczono, tworząc linie świetlne. Rozwiązanie to okazało się najbardziej ekonomiczne w montażu, użytkowaniu i zapewniło wysoki komfort widzenia oraz dobre prowadzenie wzrokowe wśród regałów, dające poczucie bezpieczeństwa.

• Oświetlenie akcentujące

Na oświetlenie akcentujące składają się znaki świetlne, podświetlane tablice informacyjne oraz inne efekty świetlne, mające doprowadzić klientów do określonych miejsc sprzedaży. Oprawy nasufitowe, projektory i dekoracyjne oprawy podwieszane zostały specjalnie zaprojektowane dla Carrefour. Zastosowano cztery typy źródeł światła: świetlówki TLD 36W oraz TLD 58W (Ra = 85 lub 98 w zależności od miejsca), „białe” lampy sodowe SDW-T 100W (Ra=83), lampy metalohalogenkowe Mastercolour CDM-T 70W (Ra = 83) i żarówki halogenowe 50W. Zastosowanie źródeł światła nowych generacji o wysokiej skuteczności świetlnej (ilości wypromieniowanego światła z pobieranej jednostki mocy elektrycznej) umożliwiło uzyskanie wysokich kontrastów świetlnych przy stosunkowo niskim poborze mocy, przedłużonej trwałości źródeł światła oraz wysokiej estetyce całego rozwiązania. Zamontowano projektory na podwieszanych systemach szynoprzewodów w celu podświetlenia dziesięciu różnorodnych miejsc eksponowania produktów.

Źródło: Philips Lighting Poland