Jak zrobić spektroskop i zobaczyć widmo światła

Obserwacja widma różnych źródeł światła dostarcza nie tylko miłych dla oka barwnych obrazków, ale również niesie szereg informacji o jakości światła, z którym masz do czynienia.

Człowiek przez szereg lat przyzwyczaił się do spektrum światła słonecznego. Obecnie jednak jego aktywność odbywa się głównie przy świetle emitowanym przez źródła elektrycznych. I w cale nie jest obojętne jakiej jakości jest to światło.

Zobacz jak zrobić spektroskop we własnym zakresie i zacząć obserwację widma różnych źródeł światła. Przekonaj się sam/sama jak ono faktycznie wygląda. W jakim świetle sztucznym przebywasz lub pracujesz.

Jak zrobić spektroskop

Do jego wykonania będziesz potrzebował/potrzebowała:
– tuby (może być tekturowa rolka np. po ręcznikach papierowych),
– żyletki,
– czarnego kartonu,
– czarnej taśmy klejącej
– oraz siatki dyfrakcyjnej 500 rys na 1 mm (możesz ją kupić za kilka złotych w sklepach z pomocami dydaktycznymi dla szkół) lub płyty CD.

Nową żyletkę należy przeciąć na pół i skleić ostrzami skierowanymi do siebie. Zostaw między nimi szczelinę około 1mm. Tubę należy wyłożyć w środku czarnym papierem. Nie jest to bezwzględnie konieczne, ale poprawia widoczność widma obserwowanego przez siatkę dyfrakcyjną. Z czarnego kartonu wytnij teraz dwa koła zgodne w rozmiarze z otworem tuby. Będą to zaślepki na końcówki tuby. W kołach tych wytnij odpowiednie miejsce: w jednym na szczelinę z żyletki, w drugim na siatkę dyfrakcyjną. Za pomocą taśmy klejącej przymocuj do tak przygotowanych kół żyletkę i siatkę dyfrakcyjną. Gotowe zaślepki przyklej do tuby. Aby zrobić spektroskop i mieć z niego dobry obraz widma zwróć uwagę, aby kierunek szczeliny był zgodny z liniami w siatce dyfrakcyjnej. Przymocuj więc jedną zaślepkę np. tą z żyletką. Z drugiej strony przyłóż drugą zaślepkę. Skieruj szczelinę na dowolne źródło światła i zajrzyj do tuby przez siatkę dyfrakcyjną. Po prawej i lewej stronie szczeliny zobaczysz barwne widmo światła z lampy. Obracając siatką dyfrakcyjną ustaw ją w takim położeniu, aby widok widma był bobrze widoczny. Później przyklej zaślepkę już na stałe. Poniżej zdjęcia ilustrujące przebieg tworzenia spektroskopu. Zrobiłem go na podstawie opisu z tej strony. Tam też pokazana jest wersja z użyciem płyty CD zamiast siatki dyfrakcyjnej.

Elementy składowe, aby samemu zrobić spektroskop

Tuba (tutaj po słodyczach) wyłożona czarnym papierem

Koła do zaślepienia tuby

Koła przygotowane do montażu siatki dyfrakcyjnej i szczeliny

Koła z przyklejoną żyletką i siatką dyfrakcyjną

Gotowy spektroskop – widok od strony siatki dyfrakcyjnej

Gotowy spektroskop – widok od strony szczeliny

Spektroskop domowy – widok wnętrza od strony siatki dyfrakcyjnej. Szczelina skierowana na źródło światła

Teraz już wiesz jak zrobić spektroskop. Po jego wykonaniu możesz zacząć obserwację widma różnych źródeł światła. Kilka przykładów poniżej. Oczywiście widmo źródeł różnych producentów może być inne, ale generalnie możesz się spodziewać podobnych widoków.

Widmo światła żarówki

Widmo "standardowej" świetlówki kompaktowej

Widmo wysokoprężnej lampy rtęciowej

Widmo wysokoprężnej lampy sodowej

Widmo świetlówki liniowej o Tb 5000K i wysokim Ra

Widmo lampy LED o zimnej barwie