Wchodząc do pomieszczenia ogarniamy je wzrokiem. To jakie wrażenie wywoła na nas, zależy nie tylko od jego wystroju, mebli, kolorystyki ścian, ale również od oświetlenia. I to w dużym stopniu. Oświetlając wnętrze nadajemy mu swoisty charakter. Wystrój wnętrz nawet najbardziej efektowny, ale źle oświetlony, nie będzie widoczny. Oświetlenie dekoracyjne może to zmienić i wydobyć, to co najpiękniejsze.
Każde wnętrze w zależności od spełnianej funkcji wymaga innego rodzaju oświetlenia. Są pomieszczenia, do których potrzebne jest tylko oświetlenie ogólne. Są takie, które wymagają dodatkowego oświetlenia miejscowego. I są w końcu takie, w których światło pełni głównie funkcję dekoracyjną. Po środku jest mieszanka tych trzech typów oświetlenia:ogólnego, miejscowego i dekoracyjnego. Pominiemy tu inne rodzaje oświetlenia np. awaryjne, czy sygnalizacyjne.
Oświetlenie dekoracyjne
Oświetlenie dekoracyjne, to gra światła i cienia, miejsc jasnych i ciemnych, światła i jego braku. W bardzo jasnym pomieszczeniu, nie da się zrobić efektownego oświetlenia dekoracyjnego. Można je zrobić tylko tam, gdzie mamy do czynienia z pomieszczeniem, w którym oświetlenie ogólne jest na niskim poziomie lub oświetlenie to można przyciemnić, lub wyłączyć.
Aby ułatwić dobór oświetlenia dekoracyjnego zaprezentowane zostaną trzy zagadnienia. Znając je można świadomie decydować o rodzaju plam świetlnych jakie będziemy stosować w akcentowaniu wybranych miejsc. Pierwszy z nich dotyczy siły akcentu świetlnego. Drugi omawia zagadnienie ostrości konturu plamy światła, a trzeci stopnia skupienia wiązki światła.
Wskaźnik akcentu świetlnego
Pokazuje on jaka powinna być różnica w natężeniu oświetlenia na akcentowanym światłem obiekcie, względem tła. Im ta różnica jest większa, tym silniejszy akcent zostaje zrealizowany. Tak naprawdę o sile akcentu decyduje luminancja obiektu, względem luminancji tła, ale dla uproszczenia zostało we wskaźniku przyjęte natężenie oświetlenia. Warto jednak pamiętać, że ostateczny efekt wizualny zależy również od tego w jakich są kolorach i z czego są zrobione nasz obiekt i tło za nim.
Fot. | Efekt / Wskaźnik akcentu świetlnego |
1 | Zauważalny efekt wizualny (wskaźnik akcentu 2:1) |
2 | Słaby efekt teatralny (wskaźnik akcentu 5:1) |
3 | Efekt teatralny (wskaźnik akcentu 15:1) |
4 | Efekt dramatyczny (wskaźnik akcentu 30:1) |
5 | Efekt bardzo dramatyczny (wskaźnik akcentu 50:1) |
Fot. 1 Wskaźnik akcentu 2:1 oznacza, że na obiekcie jest dwa razy więcej światła niż na tle. Zauważalny efekt wizualny
Fot. 2 Wskaźnik akcentu 5:1. Słaby efekt teatralny
Fot. 3 Wskaźnik akcentu 15:1. Efekt teatralny
Fot. 4 Wskaźnik akcentu 30:1. Efekt dramatyczny
Fot. 5 Wskaźnik akcentu 50:1. Efekt bardzo dramatyczny
Ostrość konturu
Projektory, które będziemy wykorzystywać do tworzenia akcentów świetlnych mogą wysyłać światło o różnym stopniu jego rozproszenia. Chodzi tu o sposób przejścia ze strefy światła, do strefy cienia. Do celów dekoracyjnych najlepiej nadają się te, które mają małe rozproszenie światła. Wyróżnia się 5 kategorii.
K1 – brak światła rozproszonego. Dzięki specjalnej konstrukcji oprawy wyposażonej w mechaniczne lub optyczne układy możliwe jest nie tylko skupienie wiązki światła, ale również nadanie jej określonego kształtu.
K2 – ostry kontur. Mała ilość światła rozproszonego.
K3 – jasna plama światła otoczona pierścieniem światłą rozproszonego.
K4 – jasna plama światła, która w sposób łagodny przechodzi ze strefy światła do strefy cienia. Światło rozproszone oświetla również otoczenie obiektu.
K5 – szerokie oświetlenie, bez wyraźnej plamy świetlnej. Stosowane w rozjaśnianiu ciemnych miejsc lub łagodzeniu ostrych cieni wywołanych innymi projektorami.
Przykład zastosowania oświetlenia akcentującego
Kąt rozwarcia wiązki świetlnej
Dochodzimy do ostatniego zagadnienia. Projektory oraz źródła światła stosowane w omawianym oświetleniu mogą wysyłać światło w większym lub mniejszym kącie. Przez to można uzyskiwać z tej samej odległości większe lub mniejsze plamy światła. Dostępne są projektory od bardzo wąskim snopie światła, rzędu kilku stopni, do bardzo szerokich, rzędu kilkudziesięciu stopni. Ta duża różnorodność kątów jest bardzo wygodna. Dzięki temu możemy wybrać odpowiedni projektor. W zależności od odległości projektora do obiektu oraz wielkości obiektu potrzebujemy projektora o określonym kącie. Tak, by wytworzona przez niego plama światła oświetliła cały obiekt, jego większość lub wybrany fragment zgodnie z zamysłem projektanta. Poniższa tabela ułatwi wybór projektora lub źródła światła o odpowiednim kącie.
kąt [st] / odległość [m] | 0,5 | 1 | 1,5 | 2 | 3 | 5 |
4 | 0,03 | 0,07 | 0,10 | 0,14 | 0,21 | 0,35 |
8 | 0,07 | 0,14 | 0,21 | 0,28 | 0,42 | 0,70 |
10 | 0,09 | 0,17 | 0,26 | 0,35 | 0,52 | 0,87 |
24 | 0,21 | 0,43 | 0,64 | 0,85 | 1,28 | 2,13 |
38 | 0,34 | 0,69 | 1,03 | 1,38 | 2,07 | 3,44 |
60 | 0,58 | 1,15 | 1,73 | 2,31 | 3,46 | 5,77 |
Przykładowo świecąc z odległości 2m za pomocą projektora o kącie rozsyły 10st otrzymujemy plamę światła o średnicy około 35cm.
Zdjęcia oraz materiały źródłowe dzięki uprzejmości firmy Philips Lighting
Omawiając oświetlenie dekoracyjne należy jeszcze wspomnieć o dwóch pojęciach. Mianowicie o temperaturze barwowej i współczynniku oddawania barwy. Informują one o efekcie kolorystycznym tworzonego akcentu świetlnego. Więcej o tym, można przeczytać w innych artykułach serwisu „Światło i oświetlenie”. Linki poniżej.
Na zakończenie trzeba jeszcze dodać, że oświetlenie dekoracyjne nie ogranicza się tylko do oświetlania wybranych fragmentów otoczenia. Światło może być dekoracją samą w sobie. Najnowsze osiągnięcia w dziedzinie oświetlenia LED spowodowały dynamiczny rozwój różnych sposobów wykorzystania światła.
Przykłady tego znajdziesz na tablicy „Oświetlenie dekoracyjne” stworzonej w serwisie Pinterest:
Komentarze
Gosia
Taśmy LED są super. Trzeba pamiętać o trzech rzeczach: 1. kupić dobrą taśmę – nie na bazarze lub w hipermaketach 2. dobrze ją zamontować 3. cieszyć oko fajnym oświetleniem przez 30 tys godzin…. Pozdrawiam